بررسی بیان ژن آنزیم کاتالاز و یکی ازmapk های بالادست آن تحت تأثیر میدان مغناطیسی ایستا بر روی گیاه باقلا رشد یافته در خاک مناطق دارای رادیواکتیویته طبیعی بالا

موجودات زنده در طول زندگی خود در معرض بسیاری از عوامل جهش زای زیست محیطی قرار می گیرند. از عوامل زیان بار زیست محیطی می توان پرتوهای یونیزان و میدان های الکترومغناطیسی را نام برد. در سال های اخیر، مطالعات زیادی برای ارزیابی تاثیرات زیستی میدان های مغناطیسی ضعیف روی موجودات زنده انجام شده است. اما علیرغم این مطالعات مکانیسم اثر این میدان ها هنوز ناشناخته مانده است. در تحقیق حاضر تاثیر میدان مغناطیسی ایستا با شدت 30 میلی تسلا و پرتوهای طبیعی یونیزان روی میزان بیان ژن آنزیم کاتالاز به عنوان آنزیم شاخص آنتی اکسیدان و بیان ژن آنزیم mapk (mitogen activate protein kinaz) به عنوان جزیی از مسیر آبشاری mapk و آنزیم تنظیمی بالادست کاتالاز در گیاه باقلا (vicia faba) با روش نیمه کمی rt – pcr مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان بیان ژن کاتالاز در اثر تیمار با میدان مغناطیسی ایستا و پرتوهای رادیواکتیو نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری یافت (از 08/0 ± 42/1 به 12/0± 71/1 در ریشه و از 06/0± 17/1 به 26/0± 81/1 در ساقه) و میزان بیان ژن mapk در بافت ریشه نسبت به گروه شاهد کاهش یافت (از 48/0 ± 85/1 به 27/0± 81/) اما در بافت ساقه کاهش معنی داری را نشان نداد. این نتایج موید آن است که پرتوهای رادیواکتیو به همراه میدان مغناطیسی ایستا می توانند در روند شکل گیری گونه های فعال اکسیژن (ros) تداخل ایجاد کنند و با افزایش درصد تولید و همچنین افزایش نیمه عمر رادیکال های آزاد با اثرگذاری روی مسیرهای سیگنالینگ درون سلولی ازجمله مسیر آبشاری mapk میزان بیان ژن آن را کاهش داده و درنتیجه میزان بیان ژن و فعالیت آنزیم کاتالاز افزایش دهند.